युनिकोड
मिति
रूपान्तरण 
खोज पत्रकारिता
खोज पत्रकारिता
सम्बादाता
काठमाडौं, भदौ ८ — बिहान सबेरै सडकमा तरकारी बोकेर पसल धाउने किसान देखिन्छन्। उपभोक्ता हतारमा तरकारी खरिद गर्छन् र घर भित्रिन्छन्। भान्सामा पकाएर परिकार तयार हुन्छ, परिवारले खाइसकेपछि मात्र थाहा हुन्छ — त्यो तरकारी वा फलफूलमा विषादी भेटिएको रहेछ। यही हो अहिलेको वास्तविकता, जसले देशभरका उपभोक्तालाई अदृश्य खतरासँगै बाँच्न बाध्य बनाएको छ।
नेपालमा हाल करिब २२ प्रकारका विषादी बालिनालिमा प्रयोग भइरहेका छन्। दुइ प्रकारको बिशादि मात्र परिक्षण हुने गर्छ । परीक्षण पनि १२ स्थानमा मात्र सीमित छ। उपत्यकामा परीक्षण हुने एकमात्र केन्द्र कालिमाटी हो। कालिमाटीमा पनि तरकारी बजारमा राखिसकेपछि, उपभोक्ताको भान्सासम्म पुगेपछि मात्र परीक्षणको रिपोर्ट आउँछ। परिणाम निस्कँदा त्यो विषादीयुक्त तरकारी उपभोक्ताको पेट भित्र परिसकेको हुन्छ।
सरकारले १२ स्थानमा विषादी अवशेष द्रुत विश्लेषण प्रयोगशाला स्थापना गरेको दाबी गरेको छ। तर ती स्थान बाहेकका सयौं बजारमा कुनै परीक्षण हुँदैन। परीक्षण भएकै ठाउँमा पनि ढिलाइ र सीमितता भएकाले यसको प्रभाव उपभोक्ता सुरक्षित हुनुभन्दा बढी औपचारिकता पुर्याउने काम मात्र देखिएको छ।
विशेषज्ञहरूको भनाइमा, यस्तो ढिलाइ र लापरबाहीकै कारण अहिले उपभोक्ताले अनभिज्ञ रूपमा विषादीयुक्त तरकारी र फलफूल सेवन गरिरहेका छन्। यसले क्यान्सर, मृगौला र कलेजो रोग, हार्मोन असन्तुलन र बालबालिकाको मानसिक तथा शारीरिक विकासमा गम्भीर असर पार्ने खतरा बढाएको छ।
केन्द्रीय कृषि प्रयोगशालाले दिएको विवरणअनुसार, परीक्षण गरिएका तरकारी तथा फलफूलमध्ये १०–१५ प्रतिशत नमुनामा सुरक्षित सीमाभन्दा बढी विषादी भेटिन्छ। तर समस्या के भने, ती विषादीयुक्त सामग्री बजारमा बिक्री भइसकेपछि मात्र रिपोर्ट सार्वजनिक हुन्छ। उपभोक्ताले थाह पाउँदा ढिला भइसकेको हुन्छ।
स्वास्थ्य विज्ञाहरू खुलेर भन्छन् — “यो अवस्था निरन्तर रह्यो भने सामान्य तरकारी र फलफूलले नै उपभोक्ताको ज्यान खतरामा पार्छ। सरकारले अब परीक्षण प्रणाली तत्कालै विस्तार गर्नैपर्छ।”
तरकारी किनमेल गर्ने साधारण उपभोक्ता भने अझै अनभिज्ञ छन्। उनीहरूले सडकछेउको पसल, स्थानीय हाटबजार वा ठूला थोक बजारमा जस्तै विश्वास गरेर तरकारी किनिरहेका छन्। तर त्यो विश्वासकै बीचमा, विषादी उनीहरूको भान्सासम्म, भान्साबाट परिवारको थालसम्म, र थालबाट शरीरसम्म पुगिरहेको छ।
सरकारले देखाएको औपचारिक परीक्षण प्रणाली र ढिलो रिपोर्टिङका कारण अहिले नेपाली उपभोक्ता हरियो तरकारी र रसीला फलफूलसँगै अदृश्य विषादी पनि खाइरहेका छन्। यही कारणले विशेषज्ञ र जनस्वरले अब ढिलाइ नगरी तत्कालै विषादी नियन्त्रणमा कडाइ गर्न र परीक्षण प्रणाली सबै बजारसम्म विस्तार गर्न माग गरिरहेका छन्।बिक्रीमा राखिएको देशै भरको तरकारि ,फलफूलमा किसानले प्रयोग गरिने २२ प्रकारको बिषादि परिक्षण बिना यस्ता तरकारी ,फलफूल बिक्री बन्द गरिनुपर्छ ।
सम्बादाता१९ चैत, काठमाडौं । आगामी आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को बजेटमा स्थानीय विकास साझेदार कार्यक्रममा प्रत्येक सा ...
प्रतिक्रिया