युनिकोड
मिति
रूपान्तरण 
खोज पत्रकारिता
खोज पत्रकारिता
सम्बादाता
काठमाडौं साउन २४— आज देशभर वैदिक सनातन परम्पराअनुसार जनै पूर्णिमा पर्व धूमधामका साथ मनाइँदैछ। श्रावण महिनाको पूर्णिमाका दिन मनाइने यस पर्वमा विशेषगरी यज्ञोपवीत (जनै) धारण गर्ने ब्राह्मण, क्षत्रिय लगायतका समुदायका पुरुषहरूले बिहान सबेरै पवित्र नदी, कुण्ड वा धारामा स्नान गरी पुरानो जनै फेरेर नयाँ जनै धारण गर्छन्। यसै अवसरमा ब्राह्मण पुरोहितहरूले यजमानलाई ‘रक्षा सूत्र’ बाँधिदिन्छन्, जसलाई दीर्घायु र कल्याणको प्रतीक मानिन्छ।
जनै पूर्णिमाको परम्परा वैदिक युगदेखि सुरु भएको मानिन्छ। ऋषिमुनिहरू वर्ष दिनको तपस्या र वैदिक कर्म सम्पन्न गरी श्रावण पूर्णिमाको दिन आत्मा–शरीर शुद्ध पार्ने, यज्ञोपवीत परिवर्तन गर्ने र सत्य, संयम तथा ब्रह्मचर्यको व्रत स्मरण गर्ने गर्थे। धार्मिक ग्रन्थहरूमा उल्लेख भएअनुसार, जनै फेर्ने कार्यले नकारात्मक प्रवृत्तिहरू त्यागी सकारात्मक मार्गमा जीवनलाई पुनः समर्पित गर्ने सन्देश दिन्छ।
यो पर्व आत्मिक शुद्धता, अनुशासन र संस्कारको प्रतीक हो। यसले सत्य बोल्ने, इन्द्रिय नियन्त्रण गर्ने, धर्मपालन गर्ने र पवित्र जीवन बिताउने प्रतिज्ञा पुनः स्मरण गराउँछ। जनै धारण गर्नेहरूले त्रिसूत्र — ब्रह्मा, विष्णु र महेशको स्मरण गर्दै आत्मसंयम, तपस्या र दानको व्रत लिने विश्वास गरिन्छ। यसै दिन बाँधिने रक्षा सूत्रलाई दैवी विपत्ति, रोग र संकटबाट रक्षा गर्ने प्रतीक मानिन्छ।
नेपालभर यस पर्वमा गोकर्णेश्वर महादेव (काठमाडौं), कुशेश्वर (भक्तपुर), बागलुङ्ग कालिका, जनकपुर, त्रिवेणी, ऋषिकेश, रामघाट लगायतका तीर्थस्थलमा विशेष मेला लाग्छ। भक्तजनहरू टोल–टोलमा सामूहिक स्नान, पूजा र ब्राह्मण भोजको आयोजना गर्छन्। हिमाली क्षेत्रमा बसोबास गर्ने तामाङ, गुरुङ, मगर, नेवार लगायतका समुदायले पनि आफ्नो सांस्कृतिक ढाँचाअनुसार डोरी बाँध्ने र सामूहिक पर्वको रूपमा यो दिन मनाउँछन्।
जनै पूर्णिमा धार्मिक आस्था मात्र होइन, सामाजिक ऐक्यबद्धता र संस्कारको निरन्तरताको प्रतीकका रूपमा नेपाली समाजमा विशेष महत्त्व राख्छ।
सम्बादाता१९ चैत, काठमाडौं । आगामी आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को बजेटमा स्थानीय विकास साझेदार कार्यक्रममा प्रत्येक सा ...
प्रतिक्रिया