युनिकोड
मिति
रूपान्तरण 
खोज पत्रकारिता
खोज पत्रकारिता
सम्बादाता
काठमाडौं — राजधानी काठमाडौं सहित उपत्यकाका विभिन्न स्थानहरूमा वायु प्रदूषण चरम सीमामा पुगेपछि सरकारले समाधानका उपायबारे विज्ञहरूसँग सुझाव लिन थालेको छ। कार्यवाहक प्रधानमन्त्री प्रकाशमान सिंहले उपत्यकाको वायु गुणस्तर अत्यधिक खराब हुँदै गएको अवस्थामा सरकार गम्भीर भएर समाधान खोजिरहेको बताएका छन्। सिंहले वायु प्रदूषणका कारण जनस्वास्थ्यमा गम्भीर असर परिरहेको र जनजीवन प्रभावित भएको स्पष्ट पार्दै छिट्टै आवश्यक निर्णय हुने बताएका हुन्।
स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार पछिल्ला केही दिनदेखि वायु प्रदूषणको असरले श्वासप्रश्वाससम्बन्धी समस्याका बिरामीको संख्या अस्पतालहरूमा तीव्र रूपमा बढेको छ। वृद्धवृद्धा, बालबालिका, गर्भवती महिला र दीर्घरोगीहरूमा यो प्रभाव अझ बढी देखिएको छ। दैनिक कामकाज, विद्यालय जाने बालबालिका, बजारमा काम गर्ने सर्वसाधारण र सवारीचालकहरू समेत वायु प्रदूषणको प्रत्यक्ष असरमा परेका छन्। मास्क बिना बाहिर ननिस्कन, अनावश्यक हिँडडुल नगर्न, घरमा रहन र सफा हावा प्रयोग गर्न स्वास्थ्य मन्त्रालयले आग्रह गरेको छ।
विज्ञहरूले वायु प्रदूषण घटाउन तुरुन्तै कदम चाल्नुपर्नेमा जोड दिएका छन्। उनीहरूले हप्तामा दुई दिन सार्वजनिक बिदा दिने, प्रदूषण उत्सर्जन गर्ने उद्योग, ईट्टाभट्टा र सवारीसाधनलाई नियंत्रित गर्ने, हरियाली विस्तार, वातावरणमैत्री नीतिहरूको कडाइका साथ कार्यान्वयन गर्ने, जनचेतनामूलक अभियानहरू सञ्चालन गर्ने लगायतका सुझाव दिएका छन्।
वातावरण विज्ञ डा. सुरेश ढकालका अनुसार, "यदि तत्काल नसोचिएमा प्रदूषणजन्य रोगको महामारी फैलिन सक्छ। यो अब केवल मौसमजन्य समस्या होइन, जनस्वास्थ्य संकट हो।"
सिंहले विज्ञहरूको सुझावका आधारमा अन्य सरोकारवाला निकायहरूसँग छलफल गरेर कार्यान्वयनमा लैजाने प्रतिबद्धता जनाएका छन्। उनले भने, "चाँडै अन्य सम्बन्धित निकायसँग छलफल गरेर तत्काल गर्नुपर्ने काम सरकारले गर्छ। विज्ञको सुझावका आधारमा वायु प्रदूषण कम गर्न निर्णय गर्छौं। यदि तत्काल समाधानका उपायहरू लागू गरिएनन् भने यो संकट झन् भयावह हुनसक्छ।"
विश्वको वायु गुणस्तर मापन गर्ने एयर क्वालिटी इन्डेक्स (AQI) अनुसार:
०-५०: स्वच्छ
५१-१००: सामान्य
१०१-१५०: सम्भावित जोखिम
१५१-२००: अस्वस्थकर
२०१-३००: अत्यधिक अस्वस्थकर
३०१ भन्दा माथि: खतरनाक
हाल काठमाडौंको AQI ३४८ पुगेको छ, जुन अत्यधिक खतरनाक मानिन्छ। यस्तो अवस्थामा लामो समय सास फेर्दा फोक्सोमा स्थायी क्षति पुग्न सक्छ। सवारी साधन, निर्माण कार्य, कारखाना, फोहोरको उचित व्यवस्थापन नहुनु प्रमुख कारणका रूपमा देखिएका छन्।
सरकारले तत्काल अल्पकालीन र दीर्घकालीन रणनीति ल्याउने तयारी गरिरहेको जनाएको छ। अल्पकालीन रूपमा बिदा दिने, सवारी संख्या घटाउने, औद्योगिक उत्सर्जनमा नियन्त्रण गर्ने र दीर्घकालीन रूपमा वातावरणमैत्री नीति, वैकल्पिक ऊर्जा प्रयोगको प्रवर्द्धन, शहरी हरियाली विस्तारजस्ता योजना बनाउने तयारी गरिएको सिंहले बताए।
अब सरकार कत्तिको गम्भीर भएर कार्यान्वयनमा जान्छ, त्यो आम नागरिकको चासोको विषय बनेको छ।
सम्बादाता१९ चैत, काठमाडौं । आगामी आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को बजेटमा स्थानीय विकास साझेदार कार्यक्रममा प्रत्येक सा ...
प्रतिक्रिया