युनिकोड
मिति
रूपान्तरण 
खोज पत्रकारिता
खोज पत्रकारिता
सम्बादाता
काठमाडौं, चैत्र ३ – नेपालमा मानसिक स्वास्थ्य सेवाको विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएकी वरिष्ठ मानसिक रोग विशेषज्ञ डा. लता गौतम को नेतृत्वमा वीर अस्पतालमा पुनः सुरु गरिएको मानसिक ओ.पी.डी. सेवाले ९ वर्ष पूरा गरेको अवसरमा विशेष कार्यक्रम आयोजना गरियो। वीर अस्पतालका प्रमुख डा. दिलीप शर्मा तथा डा. लता गौतम ले संयुक्त रूपमा केक काटेर यो अवसर मनाउनुभयो।
कार्यक्रममा वरिष्ठ मुटुरोग विशेषज्ञ डा. समीर कुमार पौडेल, मानसिक रोग विशेषज्ञ डा. निरोज डंगोल लगायत विभिन्न चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मीहरूको उपस्थिति रहेको थियो।
डा. लता गौतम: मानसिक स्वास्थ्य सेवामा एक अग्रणी नाम
डा. लता गौतम नेपालकै अग्रणी मानसिक रोग विशेषज्ञमध्ये एक हुनुहुन्छ। उहाँले विगत २० वर्षभन्दा बढी समयदेखि मानसिक स्वास्थ्यको क्षेत्रमा काम गर्दै आउनुभएको छ। ९ वर्षअघि वीर अस्पतालमा मानसिक ओ.पी.डी. सेवा पुनः सञ्चालन गर्न उहाँको विशेष भूमिका रहेको थियो।
उहाँकै पहलमा प्रारम्भमा हप्ताको १ दिन मात्र सञ्चालन गरिने सेवा हाल हप्ताको ४ दिन, २ जना मानसिक रोग विशेषज्ञमार्फत ८० जना बिरामीलाई सेवा दिने गरी विस्तार गरिएको छ।
नेपालमा मानसिक स्वास्थ्य सेवाको अवस्था: डा. गौतमको अनुसन्धानबाट खुलासा
डा. लता गौतमले वीर अस्पतालमा गरेको पाँच वर्षे अनुसन्धानअनुसार:
८०% आत्महत्याको प्रमुख कारण डिप्रेशन रहेको छ।
बिरामी तथा तिनका परिवारजनहरू सामाजिक कलंक (stigma) को डरले छुट्टै मानसिक अस्पताल जानेभन्दा बहुविभागीय अस्पतालमा उपचार लिन रुचाउने गर्छन्।
नेपालमा मानसिक स्वास्थ्य सेवाको पहुँच अझै सीमित छ। हाल १० लाख जनसंख्यामा मात्र ०.५ जना मानसिक स्वास्थ्य विशेषज्ञ उपलब्ध छन्, जुन WHO को मापदण्डभन्दा निकै कम हो।
नेपालमा हरेक वर्ष करिब ७,००० मानिसले आत्महत्या गर्ने गरेका छन्, जसमा धेरै जसो डिप्रेशनबाट पीडित रहेका हुन्छन्।
मानसिक स्वास्थ्य समस्या भएका बिरामीहरूको उपचारका लागि अझ बढी स्रोतसाधन, जनशक्ति, र सेवाको विस्तार आवश्यक रहेको छ।
छुट्टै मानसिक स्वास्थ्य विभाग स्थापनाको माग
डा. लता गौतमले वीर अस्पतालमा पूर्णसुविधासहितको मानसिक स्वास्थ्य विभाग स्थापना गर्नु पर्ने आवश्यकता औंल्याउँदै, यस विषयमा सम्बन्धित निकायले गम्भीर ध्यान दिनुपर्ने बताउनुभयो।
"मानसिक स्वास्थ्य समस्याबाट पीडित बिरामीहरू उचित उपचार खोजिरहेका छन्, तर सीमित स्रोतसाधनका कारण धेरैले उपचार पाउन सकिरहेका छैनन्। वीर अस्पतालमा छुट्टै मानसिक विभाग स्थापना गरिएमा, बिरामीहरूलाई अझ प्रभावकारी सेवा दिन सकिन्छ," डा. गौतमले जोड दिनुभयो।
उहाँका अनुसार, वीर अस्पतालमा बहुविभागीय सेवासहित मानसिक स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध गराउँदा बिरामीहरूलाई सहज महसुस हुन्छ। त्यसैले वीर अस्पतालमा मानसिक स्वास्थ्य सेवालाई अझ व्यवस्थित बनाउन छुट्टै मानसिक विभाग स्थापना गर्न आवश्यक छ।
डा. गौतमको अभियानलाई अस्पताल प्रमुखको समर्थन
वीर अस्पतालका प्रमुख डा. दिलीप शर्मा ले मानसिक स्वास्थ्य सेवाको महत्वलाई स्वीकार गर्दै, डा. लता गौतमको प्रस्तावलाई संस्थागत रूपमा अघि बढाउन सक्दो सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता जनाउनुभयो।
नेपालमा मानसिक स्वास्थ्य समस्या गम्भीर बन्दै गएको छ। मानसिक समस्या भएका बिरामीहरू उपचारको खोजीमा भए पनि स्रोतसाधन र सुविधाको अभाव मा उचित सेवा लिन सकिरहेका छैनन्। डा. लता गौतमको नेतृत्वमा पुनः सञ्चालन गरिएको मानसिक ओ.पी.डी. सेवा ९ वर्ष पूरा गर्दै गर्दा, वीर अस्पतालमा छुट्टै मानसिक स्वास्थ्य विभाग स्थापना गर्न सम्बन्धित निकायले तत्काल पहल गर्नुपर्ने देखिन्छ।
सम्बादाता१९ चैत, काठमाडौं । आगामी आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को बजेटमा स्थानीय विकास साझेदार कार्यक्रममा प्रत्येक सा ...
प्रतिक्रिया