युनिकोड
मिति
रूपान्तरण 
खोज पत्रकारिता
खोज पत्रकारिता
सम्बादाता
काठमाडौं, बैशाख २३ – स्वास्थ्य सेवा संघीय संरचनाअनुसार विकेन्द्रित गर्ने सरकारी प्रतिबद्धता पछिल्लो समय प्रदेश अस्पतालमा 'विशिष्टकृत सेवा विस्तार'को घोषणासँगै चर्चामा आएको छ। यद्यपि सेवा विस्तारका नाममा गरिएको प्रचारले व्यवहारमा निकै चुनौतीहरू ब्यहोर्नु परिरहेको छ।
हालै सुदूरपश्चिमको भेरी अस्पतालमा जलन उपचार सेवा, सिकलसेल–थालासेमिया प्रतिरोधी खोप, र मृगौला प्रत्यारोपण कार्यक्रमको थालनी गरिएको छ। त्यस्तै, भरतपुर अस्पतालमा मुटु रोगसम्बन्धी उपचार सेवा, आइभीआर लगायत नौ सेवा थपिएको जानकारी दिइएको छ। तर यी सेवाहरू कति प्रभावकारी रूपमा सञ्चालित छन् भन्ने विषयमा प्रश्न उठ्न थालेको छ।
उपकरण र जनशक्तिको गम्भीर अभाव
भेरी अस्पतालमा उद्घाटन गरिएको मृगौला प्रत्यारोपण सेवा सुरुआती चरणमै प्राविधिक अड्चनमा परिरहेको छ। अस्पताल स्रोतअनुसार, प्रत्यारोपणका लागि आवश्यक डायलाइसिस मेसिनको नियमित मर्मत र रिजर्भ उपकरणको व्यवस्था छैन। अझ गम्भीर कुरा – विशेषज्ञ डाक्टरको संख्या नपुग्दा सेवा स्थगित हुने स्थिति बारम्बार आएको छ।
भरतपुर अस्पतालमा सुरु गरिएको मुटु उपचार सेवा पनि स्थायीत्वको अभावमा रहेको छ। एक जना कार्डियोलोजिस्टको भरमा सेवा अघि बढाइँदा आकस्मिक अवस्था भएका विरामीलाई अझै काठमाडौंतिर रेफर गर्नुपरेको चिकित्सकहरूले बताएका छन्।
सेवा सञ्चालनभन्दा अगाडि उद्घाटन?
स्वास्थ्य प्रणालीमा देखिएको प्रवृत्तिमध्ये एक हो – 'सेवा सुरु हुनु अगाडि उद्घाटनको होड'। भेरी अस्पतालमा सिकलसेल खोपको उद्घाटन गरिए पनि थारु समुदायसम्म त्यो सेवा व्यवस्थित रूपमा नपुगेको स्थलगत अध्ययनमा देखिएको छ। प्रचार नहुँदा अधिकांश आमनागरिक सेवाको जानकारीमै अञ्जान छन्।
नीति र लगानीमा गम्भीर प्रश्न
स्वास्थ्य नीति विश्लेषक डा. ममता कार्की भन्छिन्, "केवल उद्घाटन र घोषणा गरेर सेवा प्रभावकारी हुँदैन। उपकरण, जनशक्ति, औषधि आपूर्ति, अनुगमन र बजेटको दीर्घकालीन व्यवस्था नभएमा प्रदेश अस्पताललाई बोझ थप्नेमात्र काम हुन्छ।"
उनको भनाइ अनुसार, संघीयता कार्यान्वयनसँगै प्रदेशको स्वास्थ्य क्षेत्र बलियो हुनुपर्नेमा अझै केन्द्र–प्रदेश समन्वयमा स्पष्टता छैन।
जनताको अपेक्षा, सरकारको जिम्मेवारी
विशिष्ट सेवा विस्तारको नाममा गरिएका घोषणा जनताको विश्वासको विषय बनेका छन्। तर सेवा प्रयोग गर्न गएका नागरिक जब औषधि पाउदैनन् ,विशेषज्ञ भेट्दैनन् वा बिरामीलाई काठमाडौंतिरै रेफर गरिन्छ, तब घोषणाको अर्थ र प्रभाव दुवै गुम्छ।
"हामीलाई देखाउनेभन्दा उपचार गर्ने सेवा चाहिन्छ," – भेरी अस्पतालको बिरामी पक्षबाट आएको गुनासोले सरकारी योजना र व्यवहारबीचको खाडल स्पष्ट पार्छ।
सम्बादाता१९ चैत, काठमाडौं । आगामी आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को बजेटमा स्थानीय विकास साझेदार कार्यक्रममा प्रत्येक सा ...
प्रतिक्रिया